Wat is een trauma?

Een trauma is een gebeurtenis of serie gebeurtenissen die destijds te onverwacht, te snel of te groot waren om er op dat moment adequaat op te kunnen reageren. Het zenuwstelsel raakt in dat geval overweldigd.

Verschillende soorten traumatische ervaringen:

• Een levensbedreigende situatie of een aanval waaraan men niet kon ontsnappen zoals: overval, mishandeling, verkrachting, seksueel misbruik, incest, geweld, oorlog, etc..
• Ongelukken zoals: auto-ongeluk, bedrijfsongeval, etc..
• Fysieke verwondingen zoals: operaties, verdoving, verbranding, vergiftiging, etc..
• Voortdurend overladen zenuwstelsel, bijvoorbeeld door operaties, hoge koorts, verdrinking, verstikking, etc..
• Natuurrampen
• Getuige zijn van een levensbedreigende situatie, ongelukken, fysieke verwondingen of natuurramp.
• Het overlijden van een dierbare.
• Jeugdtrauma of emotioneel trauma zoals: verwaarlozing in vroege jeugd, verlies van een dierbaar persoon, liefdeloze opvoeding, seksueel misbruik etc..

Gevolgen van een traumatische ervaring

Elk jaar maken ongeveer anderhalf miljoen mensen in Nederland een aangrijpende gebeurtenis mee, zoals een overval, een verkeersongeval, een bedreiging, een inbraak, een aanranding of een verkrachting.

De reactie op een aangrijpende gebeurtenis is een onbewuste overlevingsreactie Tijdens zo’n gebeurtenis handelen mensen vaak onbewust zonder na te denken. Hun lichaam spant zich aan, gevoel en emoties worden gedeeltelijk uitgeschakeld of onderdrukt en de ademhaling stagneert. Dit alles gebeurt om een eventuele klap op te vangen. Verschillende overlevingsreacties zijn: vechten, vluchten, verdedigen, bevriezen, verlammen of dissociëren.

Pas na de gebeurtenis krijgen ze allerlei emoties zoals verdriet, angst, ontreddering en ongeloof. Ze huilen, schreeuwen en trillen van verdriet en woede. Dit kan een paar uur duren, maar ook een paar dagen. Na een aangrijpende gebeurtenis zijn mensen hun gevoel van veiligheid kwijt, ze hebben geen controle meer over hun leven. In de eerste maanden na de gebeurtenis kunnen mensen verschillende klachten hebben:

• Ze voelen zich verdrietig, boos, angstig of gespannen.
• Ze hebben een verdoofd gevoel.
• Ze vragen zich voortdurend af waarom dit is gebeurd.
• Ze kunnen zich slecht concentreren en zijn moe.
• Ze hebben last van hoofdpijn, spierpijn, buikpijn of andere lichamelijke klachten.
• Ze zien vaak beelden voor zich van de gebeurtenis en worden overvallen door nare gevoelens.
• Ze kunnen de gebeurtenis niet vergeten.

De tijd die iemand nodig heeft om een aangrijpende gebeurtenis te verwerken, verschilt per persoon. Ook de manier van verwerken is bij iedereen anders. De meeste mensen die een aangrijpende gebeurtenis hebben meegemaakt kunnen deze zelf en met hulp van hun omgeving verwerken. Bij ongeveer twee van de tien slachtoffers lukt dat niet. Zij krijgen een posttraumatische stress-stoornis.
Op tijd een trauma erkennen en verwerken kan veel leed besparen.

Tips voor het verwerken van een traumatische ervaring:

• Probeer langzaam tot je door te laten dringen wat er allemaal gebeurd is. Dat geeft veel pijn en verdriet, maar de pijn slijt zo het snelst. Schrijf de gebeurtenis op en alle gedachten en gevoelens die hier bij horen.
• Geef jezelf veel rust en tijd. Neem niet te veel hooi op je vork.
• Zoek steun bij mensen bij wie je je veilig voelt.
• Praat met vrienden en familie over je ervaring. Zij zullen het moeilijk vinden om erover te beginnen, maar dat betekent niet dat ze er niets over willen horen. Zeg het ook als je geen behoefte hebt aan praten. Geef het ook aan als je geen behoefte hebt aan praten.
• Probeer ook met anderen te praten over de dingen die in hun leven gebeuren. Dat geeft afleiding en helpt je relativeren.
• Pak geleidelijk uw normale leven weer op. Werken, sporten en hobby’s geven structuur.
• Maak gebruik van coaching & therapie, zodat samen met de coach of therapeut het trauma verwerkt kan worden.
• Er zijn diverse methodes zoals regressie, EMDR, EFT, NLP, Somatic Experience en trauma ontspannings oefeningen. De trauma ontspanningsoefeningen kunnen eenvoudig worden aangeleerd en zelfstandig worden uitgevoerd.

Adviezen om iemand met een trauma te steunen:

• Vraag hoe je het slachtoffer kunt steunen en hoe je kunt helpen. Maar ga niet alles voor hem regelen. Het is voor mensen met een trauma erg belangrijk dat ze de controle hebben over hun eigen leven.
• Het is belangrijk voor iemand met een trauma om zijn verhaal telkens weer te kunnen vertellen. Probeer dus steeds weer goed te luisteren. Toon begrip en empathie.
• Probeer schuldgevoelens serieus te nemen en praat ze niet weg. Ze zijn namelijk zinvol, ook al zijn ze niet terecht. Ze helpen de persoon om te verwerken wat er gebeurd is.
• Denk aan je zelf, blijf doen wat je graag doet, zoals sporten en hobby’s. Als je er wilt zijn voor het slachtoffer, is het belangrijk dat je voldoende ontspanning hebt.
• Zoek mensen die in ongeveer dezelfde situatie zitten en wissel ervaringen uit.
• Lees of zoek informatie op over trauma’s.
• Raadpleeg een coach en/of therapeut voor tips en adviezen.

Wil jij bevrijd worden van een pijnlijk verleden?