PTSS bij Militairen, Veteranen en Hulpverleners.
20% Van de militairen die in Bosnië, Irak of Afghanistan hebben gediend heeft last van PTSS. Bij hulpverleners zoals de politie, brandweer, en ambulancediensten is dit percentage eveneens groot. Dit alles is verklaarbaar. Allen maken vaak vreselijke gebeurtenissen mee die kunnen gezien worden als een traumatische ervaringen.
In sommige omstandigheden betreffen de gebeurtenis de persoon zelf. Denk aan levensgevaarlijke en levensbedreigende situaties. Maar ook het hulpeloos en machteloos toekijken wat voor traumatische dingen er gebeuren met collega’s, mag gezien worden als een traumatisch moment. Niet zelden zien hulpverleners machteloos toe hoe een slachtoffer aan het eind van zijn leven komt.
In mijn praktijk vertellen mensen met PTSS de verschrikkelijkste verhalen die ze in oorlogsgebieden of tijdens rampen hebben meegemaakt. Hulpeloos en machteloos toekijken hoe anderen worden afgeslacht, verkracht, verbrand, gemarteld of op een afgrijselijke manier het leven verliest heeft voor hen allen een diepe impact.
De keuzes die militairen en hulpverleners op dergelijke momenten moeten maken, kan hun levenslang kwellen met schuldgevoelens, spijt, boosheid en woede naar zichzelf of anderen.
Een militair en hulpverlener moet zijn gevoel kunnen uitschakelen!
Om een militair of hulpverlener te zijn moet je de gave hebben om je gevoel uit te schakelen en te parkeren. Je zou anders niet in staat zijn om je werk te doen. Sommige zijn al in het bezit van deze gave op het moment dat ze in functie treden. Bij andere wordt deze gave aangeleerd. Denk hierbij aan het drillen van militairen en commando’s.
Tijdens een traumatische ervaring kan het volgende gebeuren:
- Lichamelijke dissociatie van pijnen wanneer er heftige fysieke pijnen aanwezig zijn en de situatie als levensbedreigend wordt ervaren.
- Emotionele dissociatie wanneer de traumatische ervaring het niet toelaat om emotioneel te zijn.
- Geestelijke verwarring waardoor verkeerde conclusies, aannames worden getrokken en verkeerde overtuigingen ontstaan.
- Spiritueel onbegrip waarbij het geloof sterk in twijfel wordt getrokken of juist wordt doorgeslagen in geloof.
Lichamelijke dissociatie van pijn
Wanneer een militair of hulpverlener zelf een traumatische gebeurtenis meemaakt waarbij een fysiek letsel of fysieke pijn optreedt, kan het lichaam zichzelf fysiek dissociëren van deze pijnen. Het lichaam is dan gedeeltelijk of volledig gevoelloos geworden. De dissociatie van pijnen dient ervoor dat aandacht gegeven kan worden aan de hoogste prioriteit ‘overleven’. Zo kan het gebeuren dat iemand een lichaamsdeel verliest zonder dit te voelen omdat alle energie nodig is om bloedingen te stoppen.
Pas als de levensbedreigende situatie afgelopen is schept het lichaam ruimte voor fysieke pijnen en zal deze weer toelaten. Vanaf dat moment kan aandacht geven kan worden en wonden en breuken zodat deze verzorgt kunnen worden.
Fysieke dissociatieve herinnering
In sommige gevallen blijft het lichaam zichzelf dissociëren van fysieke pijnen terwijl de levensbedreigende situatie al voorbij is. Er kan dan sprake zijn van een conversiestoornis. De lichamelijke intelligentie heeft op dat moment onbewust het idee dat de bedreigende situatie nog steeds van toepassing is. Een verwarde geestestoestand en emotionele blokkade zijn hier de oorzaak van.
Emotionele dissociatie
Meestal gaat het parkeren van gevoelens volledig automatisch en onbewust. Het lichaam is er op dat moment op getraind om emotioneel te dissociëren van de gebeurtenis. Dat stelt een militair of hulpverlener in staat om scherp en alert te zijn wat een vereiste is tijdens gevaarlijke omstandigheden.
De hoogste prioriteit tijdens levensbedreigende situaties is overleven en fysieke bescherming. Het is om die reden dat het lichaam emotionele gevoelens automatisch onderdrukt. Wanneer de levensbedreigende situatie voorbij is en het lichaam voldoende is genezen, ontstaat er ruimte om emotionele onderdrukking los te laten en de traumatische ervaring alsnog emotioneel en geestelijk te verwerken.
Geestelijke verwarring
Traumatische ervaringen gebeuren soms razendsnel. Er op dat moment geen tijd voor nadenken en redenatie. Het lichaam reageert op dergelijke momenten volledig automatisch aan de hand hoe het zichzelf in het verleden heeft geconditioneerd. Vechten, vluchten, bevriezen en verstarren zijn reacties waarbij je op dat moment geen greep op had. Ze gebeuren als het ware vanzelf doordat je in het verleden geconditioneerd bent.
Doordat de geest een tijdje buitenspel is gezet is deze meestal erg verward. De traumatische ervaring wordt niet goed begrepen of er worden te snel verkeerde conclusies getrokken waar onbewust aan wordt vastgehouden. Had ik maar dit of dat gedaan zijn redeneringen van een verwarde geest die op het moment van het trauma volledig buitenspel was gezet en geen enkele invloed kon hebben. Het is vaak een toestand waarbij de verwarde geest niet kan aanvaarden dat de traumatische ervaring is gebeurd.
De grootste oorzaak van geestelijke verwarring is een onverwerkte emotionele lading (emotionele blokkade). Onderdrukte emoties zoals verdriet, machteloosheid en boosheid kunnen de geest behoorlijk op hol doen slaan.
De meeste traumatische ervaringen tot geestelijke verwarring, verkeerde overtuigingen en aannames.
Spiritueel onbegrip
Een traumatische ervaring wordt spiritueel meestal niet begrepen. Niet iedereen begrijpt de zin van oorlog en verkrachting. Op het moment dat je een dergelijke ervaring meemaakt kan er spirituele onbegrip optreden waarbij het geloof sterk in twijfel wordt getrokken, van geloof wordt verwisseld of de persoon doorslaat in zijn geloof. Van ‘god los’ of ‘extremisme’ kunnen het gevolg zijn van een traumatische ervaring.
Een onverwerkte traumatische ervaring
Als een traumatische ervaring niet goed wordt verwerkt kan dit leiden tot:
- Fysieke klachten
- Conversiestoornis
- Emotionele blokkades en emotionele dissociatie
- Verwarde geest met verkeerde aannames en overtuigingen
- Spirituele onbegrip
Uiteraard kan als gevolg hiervan ontstaan:
- PTSS
- Woede aanvallen
- Nachtmerries
- Flashbacks
- Paniekaanvallen
- Driftbuien
- Allerlei psychische klachten
Traumaverwerking en PTSS verwerking
Na afloop van een traumatische ervaring is het belangrijk dat deze op de juiste manier wordt verwerkt. Verwerking dient zowel Emotioneel, lichamelijk, geestelijk als spiritueel te gebeuren.
Emotioneel
De grootste oorzaak van een onverwerkte traumatische ervaring is dat deze geen emotionele aandacht heeft gekregen. De meeste mensen hebben helaas geen ervaring op dit gebied. Hierdoor blijft een traumatische ervaring onverwerkt en ontstaat PTSS.
Het is dan ook heel erg belangrijk dat een onverwerkte traumatische ervaring alsnog emotionele aandacht krijgt. Op het moment dat dit op de juiste manier gebeurd, verdwijnen de emotionele blokkades. Meestal lossen daarna lichamelijke, geestelijke en spirituele problemen vanzelf op en hiermee de PTSS.
Lichamelijk
Het lichaam dient weer te beseffen dan de traumatische ervaring is afgelopen en dat het zich weer kan ontspannen. Lichamelijke oefeningen en lichaamsgerichte therapie kan ingezet worden om dit te bewerkstelligen. Hierbij is het belangrijk om te beseffen dat dit meestal pas zin heeft als ook de emotionele blokkades worden losgelaten. Als dit niet gebeurd zorgt de emotionele blokkade alsnog voor lichamelijke spanningen of lichamelijke dissociatie.
Geestelijk
Na afloop van een traumatische ervaring kan de geest behoorlijk verward zijn. Een goede coach kan je helpen de misvattingen en verkeerde overtuigingen helder te krijgen. Geestelijke verwerking en emotionele verwerking dient gelijktijdig te gebeuren. Overtuigingen, misvattingen en emotionele blokkades zijn meestal aan elkaar geankerd. Het is onmogelijk een overtuiging te veranderen wanneer de emotionele blokkade onberoerd blijft.
Spiritueel
Het is erg belangrijk dat spiritueel onbegrip wordt besproken om extremisme en ‘van god los’ te voorkomen. Een onafhankelijke coach kan je helpen de traumatische ervaring spiritueel helder te krijgen.
Je gegevens zijn veilig. Wij hebben net zo hekel aan spam als jij.
