Opsplitsing van de ziel

Opsplitsing van de ziel

Intensieve studie van de hechtings-en traumatheorie heeft mij geholpen beter te begrijpen:

• Waarom het op zielsniveau zo moeilijk is gebeurtenissen uit het heden en uit het verleden helder van elkaar te onderscheiden.
• Waarom gebeurtenissen uit het verleden vaak veel krachtiger in ons werkzaam zijn dan gebeurtenissen die wij direct in het hier en nu beleven.

De oorzaak daarvan is dat trauma’s in de eerste plaats verwerkt worden door het opsplitsen van de psychische structuur. Daardoor gaat de innerlijke eenheid van de mens verloren. Het lijkt mij zinvol om hier onderscheid te maken tussen ‘dissociaties’ en ‘afsplitsing’. Waar dissociaties van voorbijgaande aard kunnen zijn, bijvoorbeeld om als reddingswerker een bijzonder belastende reddingsoperatie uit te kunnen voeren, zijn afsplitsingen blijvend.

Op grond van mijn therapeutische ervaringen met vele getraumatiseerde cliënten ben ik tot het voorstel gekomen van een drie-elementen model om de splitsing van de persoonlijkheidsstructuur na een traumatische ervaringaanschouwelijk te maken (zie afbeelding).

Volgens dit model blijft een deel van de psyche, het ‘getraumatiseerde deel‘, gevangen in de energie, angst en pijn van de traumasituatie, terwijl een ander deel, het ‘overlevingsdeel‘, probeert om de verschrikkelijke ervaring uit het bewustzijn weg te houden. Het overlevingsdeel doet dit om de traumatische ervaring te kunnen overleven en het dagelijks leven met het overblijvende psychische potentieel aan te kunnen.
Verder bestaat er nog de zielsstructuur, die zich tot aan de trauma-ervaring gezond kon ontwikkelen en de kans heeft gezond te blijven in zoverre de innerlijke afstand tot het trauma groot genoeg is (het ‘gezonde deel‘). De volgende afbeeldingen geven kenmerken weer, aan de hand waarvan het mogelijk is gezonde, getraumatiseerde en overlevingsdelen nauwkeuriger van elkaar te onderscheiden.
Bron tekst Frans Ruppert, “Symbiose en autonomie”.