Gezondgedeelte
Volgens mij zijn gezonde delen van de ziel onder andere in staat de realiteit met grote innerlijke openheid waar te nemen zoals zij is, en niet zoals men haar, mooi geordend en fijn verpakt, graag zou willen zien. Deze delen kunnen gevoelens ervaren die overeenkomen met de situatie die ze ooit beleefden en brengen deze op gepaste wijze tot uitdrukking, wat betekent dat gevoelens noch volledig ontbreken noch overmatig aanwezig zijn. Gezonde delen kunnen zich essentiële gebeurtenissen die men heeft beleefd herinneren, ook als deze pijnlijk en beangstigend waren. Zij treden andere mensen in principe niet met wantrouwen tegemoet, maar zijn in staat vertrouwen in anderen te hebben omdat zij vertrouwen in zichzelf hebben. Omdat zij hun eigen zwakheden kennen, weten ZIJ dat ook andere mensen zulke zwakheden hebben. Ze weten dal voorzichtigheid in het contact met andere mensen geboden kan.
Psychische gezondheid komt tot uitdrukking in de vaardigheid diepere emotionele relaties aan te kunnen gaan. Men kan een goede, relatie met andere mensen hebben omdat de relatie met zichzelf goed is. Aangezien men merkt dat de verbinding met zichzelf verloren dreigt te gaan in een slechte relatie, kan men zich uit slechte relatie ook weer losmaken. Gezonde delen van de ziel kunnen met de eigen seksualiteit omgaan op een manier die de wederzijdse lustbeleving dient en de seksuele zelfbeschikking van de andere persoon respecteert. Gezonde seksualiteit vindt plaats in een intieme context en niet in het geheim.
Gezonde delen van de ziel hebben de mogelijkheid te reflecteren op de adequaatheid van het eigen handelen en zijn bereid de verantwoordelijkheid te dragen voor de gevolgen van eigen daden. Dat betekent dat noch eigen schuld geloochend wordt wanneer anderen mensen onrecht is aangedaan, noch schuldgevoel ontstaat voor wal men zelf niet veroorzaakt heeft. Zelfreflectie en het nemen van verantwoordelijkheid is slechts dan mogelijk wanneer er een eigen wil is zich te oriënteren op de waarheid zoals die feitelijk is. Voor gezonde delen staat het buiten kijf een eigen en vrije wil te hebben, net zo min loochenen zij dat men door onbewuste psychische processen sterk beïnvloed kan zijn.
Het verlangen naar helderheid is voor gezonde delen een innerlijke behoefte die ontstaat uit het inzicht dat onduidelijke gevoelens en gedachten verdere verwarring veroorzaken, waarmee niemand is geholpen. Dat betekent vooral dat men eerlijk is ten opzichte van zichzelf. Wie niet liegt heeft niets te vrezen. Ik behoefte aan waarachtigheid houdt ook in dat men interesse heeft in het bewerkstelligen van een zo helder mogelijk bewustzijn, ook over de samenleving waar men deel van uitmaakt, met haar politieke, economische en historische realiteit en samenhang.
Tot slot is het volgens mij een kenmerk van gezonde delen van de ziel dat deze bij conflicten geen illusionaire voorstellingen maken van gemakkelijke en snelle oplossingen of bij moeilijkheden en tegenslagen niet totaal ontmoedigd raken maar realistische hoop op goede oplossingen koesteren. In de toestand te verkeren van het gezonde deel van de ziel betekent zich energiek en krachtig te voelen. vol vitaliteit en levensvreugde.
Kenmerken van gezonde delen:
- Vaardigheid de realiteit open waar te nemen.
- Vaardigheid gevoelens op passende wijze uit te drukken.
- Goede mogelijkheden tot herinneren.
- Vertrouwen in andere mensen.
- Vaardigheid emotionele binding aan te gaan.
- Vaardigheid zich los te maken uit verstrikte relaties.
- Respect voor de seksuele zelfbeschikking van de ander.
- Bereidheid om te reflecteren op het eigen handelen.
- Bereidheid tot het dragen van passende verantwoordelijkheid.
- Wil tot waarheid en helderheid.
- Hoop op goede oplossingen voor problemen.
Deze opsomming van kenmerken van de gezonde zielsstructuren, pretendeert niet volledig te zijn, noch moet zij opgevat worden als normatieve richtlijn. Ik heb deze lijst samengesteld als resultaat van vele therapieprocessen omdat ik als begeleidend therapeut moet kunnen waarnemen in hoeverre iemand zich verschanst heeft in zijn overlevingsstrategie en waar er zich in hem nog gebieden bevinden die toegankelijk zijn voor een heilzame verandering. De vraag of datgeen wat men ervaart. voelt. denkt, voorstelt of herinnert, gezond is, moet ieder mens voor zichzelf kunnen beantwoorden. Ook dat is een goed teken van gezonde autonomie.
(Bron tekst Frans Ruppert, “Symbiose en autonomie”).